Mutfak tezgahı için malzeme seçimi
Günümüzün büyük bir kısmı mutfakta geçiyor. Mutfağımızın işlevsel olmasına, hareket kabiliyetimizin maksimumda olmasına dikkat ettiğimiz gibi kimi zaman sosyalleştiğimiz mutfaklarımızda görsel olarak ta keyif almak istiyoruz.
Mutfak malzeme seçimleri, mutfağın uzun yıllar sağlıklı bir şekilde kullanımı, estetik duruşu ve işlevselliği açısından oldukça önemli. Özellikle mutfak tezgahı, yemek yaparken aktif olarak kullandığımız, ve malzemesinin de bu sebeple özenle seçilmesi gereken bir yüzey. Peki bu seçimi yaparken uzun yıllar kullanabileceğimiz dayanıklı bir malzeme mi? Leke tutmayan bir malzeme mi? Yoksa önemli olan estetik mi?
Gün geçtikçe yeni malzemeler üretiliyor, binlerce çeşitle baş başa kalıyoruz, seçim yapmamız zorlaşıyor. Malzeme seçimi yaparken, malzemenin dayanıklılığı ve göz zevkimize uygunluğu bizi en çok yönlendiren özellikler oluyor genelde. Bazı malzemeler daha fazla bakım ve kullanımda özen gerektiriyor, bazı malzemeler ise aksine deforme oldukça özelleşiyor, yıllar geçtikçe değer kazanıyor.
Mutfak tezgahı için malzeme seçimi yaparken, birçok mutfak tasarımında farklı malzemelerin bir arada kullanıldığına dikkat edin. Mutfağınızın genel konseptine ve renk şemasına uygun olduğu taktirde farklı materyalleri bir arada tercih etmekten çekinmeyin.
Mermer Tezgahlar
Mermer, özellikle geçtiğimiz yıllarda yeniden popülerlik kazanan hatta günlük aksesuarlarımıza kadar ulaşan bir malzeme. Mekana kattığı zarif ve sofistike his, ister cilalı ister honlanmış (belli başlı aşındırıcılarla yarım mat hale getirilip, saten dokusu yaratılması) şekilde mutfaklarda en sık tercih edilen tezgah malzemesidir. Isıya, çatlamaya, kırılmaya karşı her ne kadar dayanıklı olsa da mermerin gözenekli, damarlı bir yapısı olduğu göze alınmalı ve tedbirli kullanılmalıdır. Ufak bir detayı da unutmamalıyız ki mermer, asitli gıdalarla (limon vb.) pek iyi geçinmez, bu nedenle de kalıcı lekeler oluşabilir.
Masif Tezgahlar
Masif ahşap tezgahlar mutfağınıza doğal bir sıcaklık katmak, özellikle country tarzı mutfaklarda tercih sebebi olmaktadır. Sağlam, kullanışlı ve doğal olması, zamanla eskimeyerek ilk günkü şıklığını koruması en büyük avantajlarındandır. Ufak aşınmalar her zaman zımpara ile yok edilebilir, ancak bu tezgahların yüksek sıcaktan korunması ve sürekli bakımının yapılması gerekmektedir.
Laminant Tezgah
Sıkça karıştırılan lamine ve laminant terimlerini kısaca açıklamak gerekirse; lamine birkaç kat ince ağaç tabakaların bir araya getirilerek oluşturulan bir malzemedir ve zemin kaplamalarında sıkça tercih edilir. Bu nedenle tezgah kullanımına uygun değildir. Laminant malzemeler ise sıkıştırılmış sunta (HDF) ve cila tabakası ile oluşturulan bir malzeme olmakla birlikte kullanım alanı tezgah, döşeme ya da zemin kaplama gibi daha çeşitlidir. Laminant tezgahlar düz yüzeyleri sayesinde kolayca temizlenebilir ve geniş bir renk ve desen kartelasına sahiptir. Ancak yapısı gereği yüksek ısıya, çizilmelere ve aşınmalara karşı sert yüzeyli tezgahlar kadar dayanıklı değildir. Özellikle yüksek ısı ile kalıcı lekelere sebep olunabilir.
Granit Tezgahlar
Granit tezgahlar zarif görünüşleri, dayanıklılıkları ve çeşitlilikleri ile mutfak tezgahlarında sık tercih edilen malzemelerdendir. Doğal taş özelliklerini barındırmasına rağmen leke tutmaz ve kullanımda özel tedbir gerektirmez. Isıyı izole etme özellikleri ile uzun ömürlü kullanıma uygundur. Ancak birkaç yılda bir cilalatılarak bakımı yapılmalıdır aksi taktirde yapısı gereği zamanla ufak çatlaklar oluşabilir. Birçok farklı rengi olmasına rağmen, kendi içinde karmaşık bir yapıya aittir ve düz bir rengi bulunmamaktadır.
Kuvars Tezgah
Kuvars tezgahlar da dekton tezgahlar gibi kompozit tezgahlar grubundadır ancak doğal taş kökenli oldukları için maliyetleri yüksektir. Diğer tezgah malzemeleri kadar çok seçenekleri bulunmamakla birlikte genelde tek renk olarak üretilir, nadir olarak alacalı renklerde de bulunabilir. Doğal taş tezgahlar gibi yüksek asitli yiyeceklerden ve kimyasal maddelerden kötü etkilenebilir. Bu nedenle özenli ve dikkatli kullanılmalıdır.
Çelik Tezgahlar
Çelik tezgahlar pratikte ısıya ve bakterilere karşı geçirimsiz olmaları ile endüstriyel mutfaklarda tercih sebebidir. Dezavantajları olarak parmak izi lekeleri bırakması bu sebeple sıkça temizlenmesi ve çizildiğinde tamirinin zor olması bu nedenle dikkatli kullanılması gerektiği söylenilebilir. Çelik evyelerle doğal bir uyum yakalayabileceğiniz çelik mutfaklar, sıcak malzemelerle birlikte kullanıldığında güzel bir kontrast yakalayabilirsiniz.
Sabuntaşı
Sabuntaşı, özellikle kimya laboratuvarlarında tercih edilmesiyle bilinen bir malzemedir. Mat bir yüzeyi vardır ve hem modern hem de klasik mutfaklara uyum sağlayabilir. Sürekli bakımı yapılmalıdır ve zarar gördüğünde tamir maliyeti yüksek olduğundan oldukça dikkatli kullanılmalıdır. Ancak sabuntaşı çatlaklara karşı dayanıklıdır. Şarap ve kahve tadım etkinliklerinde sıkça tercih edilen bir yüzeydir.
Corian Tezgah
Corian tezgahlar, bir diğer adı ile akrilik yani taş, kum, cam ve porselen gibi ürünlerin ham maddeleri ile üretilen tezgahlar CNC makineleri ile kolayca şekillendirilebilen bir malzeme olduğu için yüksek maliyetine rağmen tercih sebebidir. Sert yüzeyli tezgahlar grubunda yer alır. Pürüzsüz yüzeyi çiziklere ve bakteri geçişlerine karşı dayanıklı bir malzeme olduğu için sağlık sektöründe, mutfak ve banyo gibi ıslak hacimlerde sıkça kullanılır. Mat ve parlak seçenekleri ile geniş bir renk kartelasına sahiptir. Zamana karşı dayanıklıdır, solma ya da renk kalitesinde kötüleşme olmaz ve tamiri kolaydır.
Dekton Tezgah
Dekton tezgahlar, kompozit tezgahlar yani farklı birkaç malzemenin yüksek ısıda ve basınçta sıkıştırılarak oluşturduğu kolay işlenebilir malzemeler grubunda olmasına karşın sert yüzeyli tezgahların özelliklerini taşır. Sıkıştırılarak üretildikleri için sağlam olmalarına karşın ince bir yapıdadırlar. İnce ve hafif tezgah tercihleri için uygun bir malzemedir. Doğal taş (mermer,granit, vb.) malzemelere göre daha az maliyetlidir. Isıya, çizilme ve aşınmalara karşı dayanıklı, rengini uzun yıllar koruyabilen bir malzeme olmasına karşın, corian ile karşılaştırıldığında daha mat bir malzemedir. Gözeneksiz yapısı sayesinde hijyenik bir tercihtir.
Beton Tezgah
Beton, farklı kullanım alanları ve uygulamaları ile sadece kaba inşaatın bir parçası olmaktan çıkıp, iç mekanlarımıza endüstriyel ve şık bir öge olarak giriş yapmıştır. Beton, tezgah malzemesi olarak mutfaklarda da tercih sebebi olmuştur. Farklı yüksekliklerde üretilebilen beton tezgahlar kimi zaman bloklar halinde hazırlanır, kimi zamanda yerinde döküm yapılır. Su, bağlayıcı madde olan çimento ve dolgu maddesi olan kum, çakıl ve taş maddelerinin bileşiminden oluşan beton tezgahlar deforme olmamaları için kimyasallarla temas etmemeli ve sabun ile temizlenmelidir. Özellikle yerinde döküm yapıldığında yüzeyinde ince çatlaklar görülebilir. Mutfakta kullanım ile hassaslaşabilen beton tezgahlar sıkça bakımları yapılmalıdır. Gıdalarla doğrudan temas etmemesi için birkaç yılda bir sağlığa zararsız bir beton yüzey koruyucu kullanılmalıdır aksi taktirde gözenekli tezgahlar sıvıları emebilir ve lekelenebilir. Yüksek ısıdan, delici ve kesici malzemelerin direkt kullanımından kaçınılmalı ve güneş ile direk temasa girmesi önlenmelidir.
Pirinç Tezgah
Pirinç, bakır ve çinko alaşımı bir maddedir. Elektroliz yoluyla bir parça üzerine ince bir tabaka pirinç dökülerek pirinç kaplama yapılabilir. Çok çeşitli biçimlerde işlenebilmesi, mekanik dirence sahip olması, ergime ve döküm kolaylığı, aşınmalara karşı dayanıklı oluşu ve düşük maliyetli olması tercih sebebidir. Genellikle musluklarda ve detaylarda görüğümüz bu malzeme, tezgah olarak da tercih ediliyor. Temizliği ve bakımı diğer malzemelere göre daha zor olmasına rağmen farklı renk seçenekleri ve verdiği etki ile sıkça tercih ediliyor.
Cam Tezgah
Cam tezgahlar bilinenin aksine fırınlanmış (temperli) oldukları için oldukça dayanıklıdır. Sıvı ile temas ettiğinde leke bıraktığı için sıkça temizlenmesi gerekir. Anti-bakteriyel ve hijyenik bir malzeme olmasına karşın kırılmalar ve çatlamalar sebebi ile tamir edilemez ve yenilenmesi gerekebilir. Renkli ya da mat baskılarla desenli olarak üretilebilir.
